I. Ca-na-an là con thứ tư của Cham (Sáng thế ký 10:6; I Sử ký 1:8), và là ông tổ của dân Phê-ni-xi và các dân tộc ở trên bờ biển Ðịa-trung-hải thuộc xứ Pha-lê-tin trước khi dân Y-sơ-ra-ên chiếm cứ, và phần nhiều xứ về phía tây sông Giô-đanh (Sáng thế ký 10:15; I Sử ký 1:13). 2347 năm trước Chúa.
Lời tiên tri của Nô-ê rủa sả Ca-na-an vì cớ Cham có lập lại ba lần, thì thật được ứng nghiệm (Sáng thế ký 9:18-27). Tội lỗi của Cham phải chuốc lấy sự hình phạt cho mình: (1) Ca-na-an không yêu kính Cham cũng như Cham không yêu kính cha mình là Nô-ê; (2) tội thông dâm trở nên rất xấu xa trong Ca-na-an và dòng dõi người. Sô-đôm và Gô-mô-rơ đã bày tỏ thế nào rồi! Chắc Ca-na-an có dự vào tội của cha mình đối với Nô-ê.
II. Dân Ca-na-an chỉ về: (1) Một chi phái ở một nơi về phía tây sông Giô-đanh trước khi dân Y-sơ-ra-ên chiếm cứ, như Sáng thế ký 10:18-20 nói những địa phận của chi tộc Ca-na-an ở trên bờ biển Ðịa-trung-hải và trong trũng sông Giô-đanh (cũng xem Giô-suê 11:3). (2) Hết thảy dân ở cả xứ về phía tây sông Giô-đanh, trừ ra người Y-sơ-ra-ên (Sáng thế ký 12:6; Dân số ký 13:29; 21:3). Dân Ca-na-an là dòng dõi ông Ca-na-an; tiếng họ nói hơi giống tiếng Hê-bơ-rơ. Chắc họ hay buôn bán, vì thế tên Ca-na-an mới có nghĩa ấy.
Dầu Sô-đôm và Gô-mô-rơ vì tội thông dâm bị hình phạt cách rất kinh khiếp. Dầu có gương thánh khiết của Áp-ra-ham, Mên-chi-xê-đéc, v.v., dầu có một khoảng mấy thế kỷ để ăn năn, nhưng dân Ca-na-na ngày càng xấu xa hơn. Vậy Ðấng công bình cai trị thế gian thấy tội lỗi họ đã đến cực điểm rồi, thì "Ngài để cho lòng họ cố chấp mà chinh chiến cùng Y-sơ-ra-ên, hầu cho họ bị diệt đi" (Giô-suê 11:20). Chắc mục đích của Chúa là phạt dân Ca-na-an và trừ khỏi xứ ấy sự thờ thần tượng và các sự ô uế nối theo. Ấy là công bình, vì Chúa cũng bảo dân lựa chọn của Ngài phải giết những tiên tri giả và kẻ nào quyến rũ dân Y-sơ-ra-ên thờ tà thần (Phục truyền luật lệ ký 13:). Ai nấy cũng nhận rằng theo luật pháp, vâng mạng quan án mà phạt tội nhơn thì không phải là hung ác, nhưng chỉ là bổn phận thôi. Vì không tuân trọn mạng Chúa mà diệt cả dân Ca-na-an, nên Y-sơ-ra-ên cũng phạm tội thờ tà thần như họ, và phải bị đày, tạm thời mất xứ "đượm sữa và mật ong".
III. Xứ Ca-na-an, theo ý nghĩa nó trước chỉ về các miền hạ du giữa sông Giô-đanh với Biển Chết và biển Ðịa-trung-hải, sau chỉ về khắp xứ ấy. Chúa hứa ban xứ nầy cho dòng dõi Áp-ra-ham, tức là con cái Y-sơ-ra-ên (Xuất Ê-díp-tô ký 6:4; Lê vi ký 25:38). Lời Chúa hứa đó là: "Ta cho dòng dõi ngươi xứ nầy, từ sông Ai-cập (Nil) cho đến sông lớn kia, tức sông Ơ-phơ-rát" (Sáng thế ký 15:18-21).
Theo Kinh Thánh, xứ Ca-na-an làm hình bóng về nơi yên nghỉ trên trời, là cơ nghiệp của tín đồ Chúa (Hê-bơ-rơ 4:1-11). Chúng ta chỉ có thể nhờ Giô-suê ở trên trời là Jêsus, Quan tướng của chúng ta, và nhờ đức tin cho mình thắng thế gian, tội lỗi, xác thịt và ma quỉ, để vào nơi yên nghỉ ấy (I Giăng 4:4; 5:4,5). Trời đất mới (Khải Huyền 21:1) sẽ thuộc về những người giống như Ca-lép và Giô-suê xưa, là những người bởi đức tin bước đi trong thế gian có người vô tín ở.
(Hãy xem phần luận về Lời giao ước Chúa trong bài "Áp-ra-ham" của Tiến sĩ Scofield).