Giu-đê. Judée.

      


      Vì phần nhiều phu tù trở về thuộc chi phái Giu-đa nên dân sự đó được gọi là người Giu-đa (Juifs) và xứ họ ở là xứ Giu-đê, vậy bỏ những bờ cõi cũ của các chi phái. Lần thứ nhứt trong Kinh Thánh chép về "xứ" mới đó là Ða-ni-ên 5:13 (chép "từ Giu-đa") lần thứ nhứt gọi là "tỉnh" là E-xơ-ra 5:8 (tỉnh Giu-đa); Nê-hê-mi 11:3 có nói đến "các thành Giu-đa". Theo Sử gia Hérodotus, đế quốc Ba-tư chia ra như vậy (Ða-ni-ên 6:1; Ê-xơ-tê 1:1; 8:9). Trong những sách Apocryphe thì bỏ "tỉnh" và chép xứ Giu-đê (Judaea), và trong cả Tân Ước cũng chép như thế nữa.
       Có khi dùng "Giu-đê" một cánh rộng rãi song không đúng là khi chỉ về cả xứ Ca-na-an và mọi dân sự ở đó. Trong sách Tin lành, dường như chép bờ cõi xứ Giu-đê, "bên kia sông Giô-đanh" (Ma-thi-ơ 19:1; Mác 10:1). Nói cách đúng, Giu-đê là tên của địa phận thứ ba ở phía Tây sông Giô-đanh và ở phía Nam xứ Sa-ma-ri, từ phía Ðông đến Tây độ 160 cây số và từ phía Bắc đến Nam độ 95 cây số, gồm lại địa phận cũ của Giu-đa, Ðan, Si-mê-ôn và Bên-gia-min. Cũng có khi xứ rộng hay đẹp hơn tùy theo số người Giu-đa (Juifs) ít hay nhiều. Ngoài Giê-ru-sa-lem, Bết-lê-hem và Bê-tha-ni, Chúa Jêsus ít khi đi lại ở xứ Giu-đê thật (xem Giăng 7:1).
       Khi vua A-chê-la-u bị cất chức (6 S.C.) thì xứ Giu-đê trở nên một tỉnh thuộc đế quốc La-mã, có một tổng ủy viên (procurateur) cai trị dưới quyền tổng đốc xứ Sy-ri.
       Về sử ký xứ Giu-đê sau Chúa, chỉ cần viết trong thế kỷ thứ V đã trở nên một phần của xứ đặt tên là Palaestina Prima. Ðến thế kỷ thứ XII, xứ Giu-đê phía Bắc gọi là "nước Giê-ru-sa-lem của người La-tinh", gồm lại miền núi Giu-đa từ Sinjil đến Tekoa, và phía Nam đến Bê-e-sê-ba thuộc "Chúa của Thánh Áp-ra-ham" (tức là Hếp-rôn). Sau xứ nầy qua dưới quyền Thổ-nhĩ-kỳ. Hiện nay là thuộc quyền Liên Hiệp Quốc. Có mấy mươi vạn người Giu-đa về xứ rồi, nên có một vấn đề không giải quyết được trước khi Vua thật của xứ đó là Chúa Jêsus Christ trở lại, nghĩa là xứ đó thuộc dân nào, hoặc người A-rạp hay dân lựa chọn của Chúa. Chỉ biết rằng lời Chúa đã hứa là chắc chắn.

Hội Thánh KiềnBái's blog© 2013. Được tạo và lưu trữ bởi Bùi Qúy Đôn. Tài liệu có thể được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau.