Kít-tim. Kittim.

       

      Trong Sáng thế ký 10:4, Kít-tim chỉ về dòng dõi của Gia-van, bởi đó chỉ về nòi giống La-tinh và Hy-lạp, đất của họ chạy dài theo bờ biển Ðịa Trung Hải, kể cả những cù lao nữa. Bên cạnh Kít-tim, còn nói đến Ê-li-sa Ta-rê-si và Ðô-đa-nim (trong I Sử ký 1:7 là Rô-đa-nim), thường coi như là đảo Sicile, miền Nam xứ Ý-đại-lợi, Tây-ban-nha và Rô-đơ. Theo nghĩa hẹp, Kít-tim chỉ về đảo Chíp-rơ nói đến giữa Ba-san (Pha-lê-tin), và đảo Ê-li-sa trong Ê-xê-chi-ên 27:6-7 và Ê-sai 23:1, 12, Kít-tim trong các đoạn sách nầy là ở giữa Ta-rê-si, Ty-rơ và Si-đôn.
       Theo sự giải nghĩa của Josèphe thì ấy là hết thảy các hòn đảo và một phần lục địa ở trên bờ biển mà người Hê-bơ-rơ gọi là Chethim (Kít-tim), quan niệm các học giả đồng thời ông cũng tin như vậy. Trong Giê-rê-mi 2:10 và Ê-xê-chi-ên 27:6, các đảo của Kít-tim nói đến cách rõ ràng, điều nầy cũng chứng quyết sự giải nghĩa rộng của Josèphe về tên nầy. Cũng có thể ứng dụng vào chiến thuyền của dân La-mã trong Ða-ni-ên 11:30 đi đến để gặp vua phương Bắc.
       Tên Kít-tim có liên quan với Chíp-rơ, bởi tên Kition là một thành cổ ở phía Nam đảo, và theo vua Thothmes III (thế kỷ XVI T.C.), thì người Kiti là chủ của hòn đảo đó.
       Kít-tim thường nói đến trong Kinh Thánh, Ba-la-am nói trước về một chiến thuyền sẽ từ đó mà đến phá A-sy-ri, theo Ê-sai 23:1, 12, dường như chiến thuyền nầy từ Ty-rơ mà đến. Còn Giê-rê-mi 2:10 "các cù lao Kít-tim" ở phía Viễn-đông, như Kê-đa ở phía Ðông xứ Pha-lê-tin, người Ty-rơ lấy gỗ bá hương và các hộp gỗ ở đó, gỗ đó cẩn ngà voi, làm ván lợp tàu (Ê-xê-chi-ên 27:6). Dường như Alexandre le Grand cũng đến từ xứ Kít-tim, và người Ba-tư và vua của Citims.
       Josèphe kể Chíp-rơ là nơi căn bản của Kít-tim, thêm một lẽ nữa: thủ dô là Citium. Citium là một thành Phê-ni-xi. Từ thành nầy, người Phê-ni-xi chiếm lấy cả đảo làm thuộc địa. Trước Kít-tim chỉ về người Phê-ni-xi thôi, sau kể gồm những nơi họ chiếm cứ, và bởi đó, cũng chỉ về những dân sự kế tiếp người Phê-ni-xi mà chiếm giữ các đảo đó. Nên trong sách Macchabées, Kít-tim là xứ Ma-xê-đoan.

Hội Thánh KiềnBái's blog© 2013. Được tạo và lưu trữ bởi Bùi Qúy Đôn. Tài liệu có thể được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau.