Ma-đi-an. Madian.

        


      Con của Áp-ra-ham sanh bởi nàng Kê-tu-ra. Các con Ma-đi-an là Ê-pha, Ê-phe, Ha-nóc, A-bi-đa và Ên-đa (Sáng thế ký 25:2, 4 ; I Sử ký 1:32). Ðem theo tiền của Áp-ra-ham cho, người cùng các anh em, mỗi người cùng gia quyến "qua đông phương mà ở" cách xa Y-sác (Sáng thế ký 25:6). Lần thứ nhứt, Kinh Thánh nói việc xảy ra cho chi họ nầy là đã bại trận "tại đồng bằng Mô-áp" bởi Ha-đát, vua Ê-đôm (Sáng thế ký 36:35; I Sử ký 1:46). Những người Ma-đi-an sau dường như là những thương gia đi từ Ga-la-át sang Ai-cập "chở đầy thuốc thơm, nhũ hương, và một dược" và có mua Giô-sép làm tôi mọi nữa (Sáng thế ký 37:25). Môi-se khi chạy trốn khỏi Ai-cập cũng tìm một nơi trú ẩn tại xứ Ma-đi-an, và trở nên rể của Giê-trô, thầy tế lễ của Ma-đi-an (Xuất Ê-díp-tô ký 2:15, 21). Trong xứ Ma-đi-an, Môi-se được Chúa phán bảo trở về Ai-cập (Xuất Ê-díp-tô ký 4:19). Một người Ma-đi-an thông thuộc đồng vắng, làm kẻ dẫn đường (như con mắt) cho dân Y-sơ-ra-ên trong khi lưu lạc trong đồng vắng (Dân số ký 10:31). Tình giao hữu giữa Y-sơ-ra-ên và người Ma-đi-an dường như lúc đầu rất thiết nghĩa, sau bị cắt đứt nên ta thấy các trưởng lão Mô-áp gọi Ba-la-am rủa sả Y-sơ-ra-ên (Dân số ký 22:4-7). Vì cớ người Ma-đi-an nghe theo lời khuyên của Ba-la-am lập mưu cám dỗ Y-sơ-ra-ên vào tội thông dâm với con gái ngoại bang, nên có một trận đánh báo thù, năm vua Ma-đi-an, các nam đinh thảy đều bị giết luôn với cả Ba-la-am nữa (25:15, 17; 31:2). Qua hai trăm năm, Ma-đi-an lại trở nên một dân tộc mạnh mẽ; lấn lướt hiếp đáp người Y-sơ-ra-ên (Các quan xét 6:1-6). Sau bị Ghê-đê-ôn đánh bại (Các quan xét 7:; 8:), dân tộc đó không hề ngóc đầu lên được nữa; nên người Y-sơ-ra-ên thường lấy việc đó làm vẻ vang, hằng khoe mình rằng "Hãy đãi chúng nó như Ma-đi-an". Tiếng vang của sự thắng trận vinh diệu nầy "trong ngày của Ma-đi-an" còn vẳng nghe trong văn chương sau đó (Thi Thiên 83:9; Ê-sai 9:3; 10:26; Ha-ba-cúc 3:7).
       Những người Ma-đi-an được mô tả như những người A-rạp thật, nay là người Bédouins hay "dân sự của đồng vắng", hoặc làm nghề chăn bầy, hoặc là những người có chỗ cư trú. Xem bầy chiên của Giê-trô, bầy chiên và bò của Ma-đi-an sau đời Môi-se. Lạc đà của họ thì vô số, đông như cát trên bờ biển khi họ hà hiếp dân Y-sơ-ra-ê ở trong đời các Quan xét. Giống như người A-rạp họ thường sống nay đây mai đó, dường như cũng có chỗ ở nhất định trong một phần xứ Mô-áp. Chỉ có bức tranh họ cắm trại trong trũng Gít-rê-ên cho ta thấy phong tục của họ (Các quan xét 7:13). Của cướp giựt được trong hai trận đánh của Môi-se và Ghê-đê-ôn rất đáng chú ý. Môi-se chiếm vàng, bạc, sắt, thiếc, chì (Dân số ký 31:22), đồ nữ trang bằng vàng, vòng tay, chuyền, nhẫn, hoa tai, v.v..., chứng rằng của cướp của Ghê-đê-ôn là đúng (Các quan xét 8:21, 24-26). Ðây ta thấy họ là một dân A-rạp giàu có, sống bởi nghề cướp bóc, và ưa sự sang trọng, thông thương với phía Nam xứ A-ra-bi, là xứ có nhiều vàng, và qua xứ Canh-đê, hoặc tới các cánh đồng phì nhiêu của xứ Ai-cập.

Hội Thánh KiềnBái's blog© 2013. Được tạo và lưu trữ bởi Bùi Qúy Đôn. Tài liệu có thể được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau.