Mô-áp. Moab (từ cha).

        


      I. Xứ.-- Ở phía Ðông sông Giô-đanh, đối ngang thành Giê-ri-cô (Dân số ký 22:1; 33:48-50). Ðồng bằng Mô-áp ở giữa hai bên sôngạ t-nôn, Ðông giáp A-rạp, Nam gần Ê-đôm, Tây liền Biển Chết, Bắc giáp núi Ga-la-át, Ðồng bằng nầy dài độ 75 cây số, rộng từng 45 cây số, cao hơn mặt biển Ðịa trung hải 910 thước và cao hơn Biển Chết 1.300 thước. Từ sôngạ t-nôn trở về phía Nam toàn là đất núi. Nếu được mưa thuận, gió hòa, dân cũng đủ no, giàu có.
       II. Dân.-- Người Mô-áp vốn là dòng dõi của Lót bởi con gái lớn người (Sáng thế ký 19:37). Văn pháp dân nầy không khác gì của dân Y-sơ-ra-ên. Trong khi người Y-sơ-ra-ên vào xứ Ca-na-an, dầu luôn đánh thắng mọi dân, song chưa hề tranh cạnh với Mô-áp (Phục truyền luật lệ ký 2:9; Các quan xét 11:15), vì cớ dòng huyết thống bởi Lót là cháu Áp-ra-ham. Người Mô-áp vì sợ sức Y-sơ-ra-ên mạnh, bèn thuê Ba-la-am rủa sả họ, bày mưu dụ dỗ họ phạm tội thờ hình tượng và tà dâm nữa (Dân số ký 22:25; Mi-chê 6:5) Vậy, Chúa phạt người Mô-áp dầu đến mười đời cũng không được vào hội Ngài (Phục truyền luật lệ ký 23:3-4). Sau khi vào xứ Ca-na-an, người Y-sơ-ra-ên vì làm điều dữ trước mặt Chúa, bèn bị Éc-lôn, vua Mô-áp, chiếm lấy Giê-ri-cô hành hạ mười tám măn. Sau nhờ có quan xét là Ê-hút giải cứu họ khỏi tay người Mô-áp (Các quan xét 3:12-30). Người Mô-áp hằng bị chế trị dưới tay dân Y-sơ-ra-ên (II Sa-mu-ên 8:2; II Các vua 3:4; Thi Thiên 60:8), song cũng thường mưu phản để lo tự lập, nên hay xâm phạm bờ cõi người Y-sơ-ra-ên (II Các vua 1:1; 3:5; 13:20; Thi Thiên 83:6). Cũng xem bài Mê-sa. Năm hơn 700 T.C., Mô-áp phải tiến cống vua A-sy-ri. Ðời Giê-hô-gia-kim, vua Giu-đa, quân Mô-áp giúp canh đê, Sy-ri và Am-môn diệt dân Giu-đa (II Các vua 24:2).
       Dân Mô-áp thờ lạy nam thần tên là Kê-móc, nữ thần tên là Kê-mốt. Lễ cúng tế rất dơ dáy, tàn ác: hễ họ bắt chước quân địch làm phu tù trong chiến trận, thì thế nào cũng giết chết đem dâng trước thần họ. Kinh Thánh gọi tà thần đó là vật đáng gớm ghiếc (I Các vua 11:7; II Các vua 23:13). Vậy, các tiên tri hằng nói rằng Mô-áp ắt gặp tai nạn lớn, bị diệt cả (Ê-sai 15: ; 16: ; 25:10-12; Giê-rê-mi 48:; Ê-xê-chi-ên 25:8-11; A-mốt 2:1-3). Ngày nay, đất Mô-áp đã hoang vu, ứng nghiệm với lời các tiên tri vậy (Sô-phô-ni 2:9).
       III. Bia-đá.-- Một bia đá cổ khắc chữ kể lại một phần Sử-ký xứ Mô-áp mà một mục sư Ðức kia đã tìm được, năm 1869 S.C., gần di tích thành Ði-bôn (xem bài Ði-bôn). Ðá nầy màu đen cao độ 1 thước 16 phân tây, rộng độ 60 phân, dày độ 36 phân, khắc 34 hàng chữ bằng tiếng Mô-áp hơi giống tiếng Hê-bơ-rơ. Vì người A-rạp tức giận việc chia giá với nhau, nên để lửa ở dưới bia đó, khi nóng rồi đổ nước lạnh trên thì đá vỡ mấy mảnh. Người mua trước đã lấy bản in rồi, bởi đó sau có thể thu lại các mảnh đó, song chỉ xem rõ được 669 chữ trong độ 1.100. Dầu vậy, đủ biết trong Sử-ký kể lại đó làm chứng hai truyện chép trong Kinh Thánh thật đúng: về Mê-sa, vua Mô-áp, chiếm lấy thành Mê-bê-ba trong đời vua A-háp, và về Ôm-ri, vua Giu-đa, và các con vua nầy.

Hội Thánh KiềnBái's blog© 2013. Được tạo và lưu trữ bởi Bùi Qúy Đôn. Tài liệu có thể được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau.