Năm Những việc xảy ra Hoàng đế La-mã và
quan cai trị xứ Giu-đê
4 T.C. Giăng Báp-tít sanh ra. Hoàng đế Auguste.
Chúa Jêsus giáng sanh. Hê-rốt đại đế băng
Hê-rốt Antipas, vua chư hầu xứ Ga-li-lê và Phê-rê. A-chê-la-u, vua Giu-đê
S. C. Phi-líp, vua chư hầu phía Ðông Bắc Pha-lê-tin.
6 S.C A-chê-la-u mất chức. Giu-đê, tỉnh La-mã.
7 Con Trẻ là Jêsus lên Giê-ru-sa-lem hồi 12 tuổi. Coponius, tổng đốc (procurateur)
9 Ambivius, tổng đốc
12 Tibère, đồng trị với Auguste tại La-mã.
13 Annius Rufus, tổng đốc.
14 Auguste băng.
Tibère, hoàng đế một mình.
25 Cai-phe, thầy cả thượng phẩm. Valérius Gratus, tổng đốc.
Giăng Báp-tít bắt đầu chức vụ mình.
26 Chúa Jêsus chịu báp-têm. Bôn-xơ Phi-lát, tổng đốc.
30 Lễ Vượt Qua, sự đóng đinh, sống lại, lên trời
của Chúa Jêsus. Lễ Ngũ Tuần. Thánh Linh giáng.
32-33 Ê-tiên tử vì đạo. Sau-lơ trở lại.
35 Lần đầu tiên, Sau-lơ thăm viếng Giê-ru-sa-lem.
36 Bôn-xơ Phi-lát bị đòi về.
Marcellus sang thay.
37 Caligula, hoàng đế.
39 Hê-rốt Antipas mất chức vua chư hầu.
41 Hê-rốtạ c-ríp-ba I, vua Giu-đê và Sa-ma-ri.
Claudius, hoàng đế.
43 Sứ đồ Gia-cơ tử vì đạo bởi Hê-rốt.
44 Hê-rốtạ c-ríp-ba I băng.
Cuspius Fadus, tổng đốc
45-46 Phao-lô và Ba-na-ba đem tiền quyên giúp
Giê-ru-sa-lem trong hồi đói kém. Tibère Alexandre, tổng đốc.
47 Hành trình Truyền giáo thứ nhứt
của Phao-lô và Ba-na-ba
48 Cumanus và Félix, đồng tổng đốc.
49 Hai giáo sĩ trở về An-ti-ốt.
Giáo hội nghị tại Giê-ru-sa-lem.
50 Hành trình thứ nhì của Phao-lô và Si-la.
Những người Do-thái bị trục xuất khỏi La-mã.
51-53 Phao-lô ở A-thên và Cô-rinh-tô.
Thơ Tê-sa-lô-ni-ca I, II.
52 Félix, tổng đốc một mình.
53 Phao-lô bỏ Cô-rinh-tô sang Giê-ru-sa-lem.
Tại An-ti-ốt. Hành trình thứ ba.
53-58 Phao-lô ở Ê-phê-sô.
54 Néron, hoàng đế.
57 Thơ Cô-rinh-tô I chép ở Ê-phê-sô, có lẽ thơ Ga-la-ti nữa.
57-58 Thơ Cô-rinh-tô II, gởi từ Ma-xê-đoan.
Thơ La-mã, gởi từ Cô-rinh-tô.
58-60 Phao-lô từ Cô-rinh-tô sang Giê-ru-sa-lem. Phê-tu, theo Félix, tổng đốc.
Bị bắt tại Ðền thờ. Tại Sê-sa-rê.
61 Phao-lô khởi hành đi La-mã.
Ðắm tàu. Ở Man-tơ 3 tháng.
62 Albinus, tổng đốc.
62-63 Phao-lô, tù ở La-mã. Viết các thơ Ê-phê-sô, Phi-líp,
Cô-lô-se, Phi-lê-môn. Bị xử trắng án.
63-66 Hành trình cuối cùng của Phao-lô: Ma-xê-đoan
Tiểu A-si, Cơ-rết, có lẽ Tây Ban Nha và Anh Cát Lợi.
Thơ Ti-mô-thê I và Tít.
Thơ Phi-e-rơ I, II, Giu-đe, có lẽ Hê-bơ-rơ.
64 La-mã phát hỏa. Néron bắt bớ tín đồ. Gessius Florus, tổng đốc.
66 Dân Do-thái dấy loạn. Josèphe, tổng đốc Ga-li-lê.
67 Tướng Vespasien ở Ga-li-lê và Giu-đê.
68 Phao-lô cầm tù lần thứ 2 ở La-mã. Thơ Ti-mô-thê II.
Bị xử và tử vì đạo bởi Néron. Néron băng. Galba, hoàng đế.
69 Chiến tranh ở xứ Giu-đê. Vespasien, hoàng đế.
Hoàng tử Tít, con Vespasien cầm binh.
70 Hủy phá Giê-ru-sa-lem và Ðền thờ bởi Titus.
79 Pompéi và Herculanum bị phá bởi núi hỏa Vésuve. Titus, hoàng đế.
81 Domitien, hoàng đế.
90-96 Sự bắt bớ tín đồ trong đời Domitien.
Giăng bị đày ra cù lao Bát-mô.
95 Có lẽ là niên hiệu sách Khải Huyền.
96 Nerva, hoàng đế.
98 Trajan, hoàng đế.
98-100 Sứ đồ sau cùng là Giăng qua đời, hết thời kỳ các Sứ đồ.
Niên lịch Do-thái Năm thánh (bắt đầu từ tháng Abib).
Tháng Ngày lễ Mùa
1. Abib hoặc Nisan 1 Trăng mới Mưa cuối mùa hoặc mưa xuân.
(Xuất Ê-díp-tô ký 23:15; Gặt đay tại Giê-ri-cô (Giô-suê 2:6) Nê-hê-mi 2:1)
chừng Avril. 14 Lễ Vượt Qua (Xuất Ê-díp-tô ký Nước sông Giô-đanh tràn lụt
12:18-19; 13:2-10) dẫn vào. (Giô-suê 3:15).
15-21 Lễ bánh không men (Lê-vi ký 23:6). Mùa lúa mạch trong đồng bằng
trên bờ Ðịa Trung Hải.
15 Dâng gié lúa đầu mùa (Lê-vi ký Lúa mì chín trong trũng
23:10-14; so Giô-suê 5:11) Giô-đanh nóng nực.
Mùa khô khan bắt đầu cho đến đầu
30 Trăng mới Octobre có gió Tây Bắc thổi.
2. Zivhay Iyar(I Các vua 1 Trăng mới Gặt lúa mạch miền thượng du.
6:1, 37) chừng Mai.
10 Ê-li qua đời. Kiêng ăn. Gặt lúa mì miền đồng bằng.
28 Sa-mu-ên qua đời.
Kiêng ăn.
30 Trăng mới.
3. Sivan (Ê-xơ-tê 8:9) 1 Trăng mới.
chừng Juin.
6, 7 Lễ Ngũ Tuần hoặc Sebuoth hoặc Táo tây trên bờ biển.
Lễ các tuần lễ hoặc Mùa gặt Trái vả sớm khắp nơi.
hoặc ngày dâng trái đầu mùa. Hạnh nhơn chín.
Dâng bánh bằng lúa mới gặt Cực nóng.
(Xuất Ê-díp-tô ký 23:16; 34:22;
Lê-vi ký 23:17, 20).
30 Trăng mới.
4. Thammuz chừng Juillet. 1 Trăng mới.
17 Titus chiếm thành Giê-ru-sa-lem. Gặt lúa mì trên núi cao.
Kiêng ăn. Chùm nho chín đầu tiên.
5. Ab chừng Aoủt 1 Trăng mới.
9 Hủy phá Ðền thờ. Kiêng ăn.
15 Tubeah. Lễ nhỏ.
30 Trăng mới. Trái Ô-li-ve miền đồng bằng.
Trái vả mùa hạ.
6. Elul (Nê-hê-mi 6:15) 1 Trăng mới.
chừng Septembre
7 Khánh thành vách tường bởi Mùa hái nho khắp nơi.
Nê-hê-mi. Ăn tiệc.
17 Trục xuất người Hy-lạp.
7. Tishrihay Ethanim 1, 2 Năm mới và Trăng mới. Thổi kèn
(I Các vua 8:2). làm kỷ niệm (Dân-số ký 29:1).
3 Ghê-đa-lia bị giết. Kiêng ăn.
10 Kipur. Ðại lễ chuộc tội (Lê-vi ký Lựu chín.
16:29). Kiêng ăn. Bắt sang mùa Ðông,
hoặc mùa mưa có gió Tây
15-16 Lễ thâu trữ mùa hoặc Lễ Lều Tạm. hoặc Tây Nam thổi.
Trái nho đầu mùa và dầu
(Xuất Ê-díp-tô ký23:16; Lê-vi ký Mưa đầu mùa.
23:34; Phục truyền luật lệ ký 15:13) Hạt dẻ chín.
18 Hosanna-Rabba. Cây dừa.
21 Lễ Nhánh cây hoặc cây kè.
22 Hết Lễ Lều Tạm. Dân nhóm lại
nghiêm trang (Lê-vi ký23:34, 36;
Phục truyền luật lệ ký 16:13).
23 Lễ của Luật pháp.
8. Bul hay Chesvan 1 Trăng mới. Gieo lúa mì và lúa mạch.
(I Các vua 6:38) Hái Ô-li-ve miền Bắc xứ Ga-li-lê.
chừng Novembre Trái vả mùa Ðông trên cây.
9. Chisleu (Xa-cha-ri 7:1) 1 Trăng mới.
chừng Décembre.
25 Hanuca. Mưa càng thêm (so E-xơ-ra 10:9, 13).
Khánh thành Ðền thờ (Giăng 10:22).
10. Tebeth(Ê-xơ-tê 2:16) 1 Trăng mới. Mưa đá. Tuyết trên núi
chừng Janvier. có khi ở cả Giê-ru-sa-lem.
Dư dật ngũ cốc đồng bằng,
10 Vây Giê-ru-sa-lem. Kiêng ăn. đồng cỏ xanh, hoa rừng.
11. Shebat(Xa-cha-ri 1:7) 1 Trăng mới. Hạnh nhơn trổ bông.
chừng Février. Những trái vả non sanh ra.
Cam chanh đồng bằng chín.
12. Adar(Ê-xơ-tê 3:7) 1 Trăng mới. Lựu trổ bông đầu tiên.
chừng Mars nhuận.
Véadar cuối Mars, 14 Lễ Phu-rim (Ê-xơ-tê 9:21-28). Gặt lúa mạch tại Giê-ri-cô.
đầu Avril.
1 Trăng mới.
13 Lễ kỷ niệm Ê-xơ-tê.
14,15 Lễ Phu-rim và Shusham Phu-rim.
Ngày tất niên.
Lời chua .-- Một năm Do-thái gồm 354 ngày, hoặc 12 lần trăng tròn; song trong vòng 19 năm phải thêm 7 lần tháng nhuận tức Véadar để bù lại khoảng thời gian mỗi năm gần đúng và hiệp với các mùa.