San-chê-ríp. Sanchérib (thần mặt trăng Sin đã thêm số anh em).

       



      Là con trai và là kẻ kế tự vua Sa-gôn. Xem bài Sa-gôn. Tên người ở trong nguyên bản đọc là Tsinakki-irib, nghĩa là "Sin (hoặc mặt trăng) đã thêm các anh em," một điều chỉ rằng người không phải là con đầu lòng của cha mình.
       San-chê-ríp lên ngôi năm 702 T.C., người cố gắng chà nát cuộc nổi loạn của Ba-by-lôn mà người đã xâm chiếm với một đạo binh lớn. Mê-rô-đác Ba-la-đan liều mình chiến trận, song bị thua và đuổi khỏi xứ. Năm thứ III (700 S.C.), San-chê-ríp trở tay về hướng Tây, sửa phạt Si-đôn, nhận lễ vật của Ty-rơ, Aradus cùng mấy thành khác của dân Phê-ni-xi, cũng như của Ê-đôm và Ách-đốt, vây và chiếm thành Ách-ca-lôn, khai chiến với Ai-cập, là xứ hẳn còn tùy thuộc Ê-thi-ô-bi, cướp lấy thành Líp-na và La-ki, trên địa giới Ai-cập, và có lẽ đã ký kết một giao ước với quân thù chính mình, cuối cùng đem quân đánh Ê-xê-chia, vua Giu-đa. Vào lúc đó "San-chê-ríp, vua A-sy-ri, đến các thành kiên cố của Giu-đa và hãm lấy nó" (II Các vua 18:13). Chắc trong bài tường thuật người để lại về trận đánh với "Hiskiah" trong năm thứ III là chiến trận với vua Ê-xê-chia tóm tắt tại trong bốn câu (13-16). Trong năm sau (699 T.C.), San-chê-ríp xâm chiếm Ba-by-lôn lần thứ hai. Ê-xê-chia cũng đã nổi loạn lần nữa, xin Ai-cập binh vực. Bởi đó, đáng lẽ vây Giê-ru-sa-lem, thì vua A-sy-ri từ đó đi sang Ai-cập một lần nữa, hãm đánh La-ki và Líp-na, song dường như không chiếm được, nên sai các sứ giả từ nơi đó đến cùng Ê-xê-chia (II Các vua 18:17); và khi sứ giả đó trở về nói Giu-đa không phục, thì liền viết một thơ ngăm đe Ê-xê-chia (II Các vua 19:14). Tiệt-ha-ca vội vàng xin Ai-cập giúp đỡ, thình lình có một biến động xảy ra thì cứu cả Ai-cập và Do-thái khỏi sự nguy hiểm. Một đêm kia, đạo binh A-sy-ri mất, hoặc bởi dịch lệ, hoặc bởi sự tỏ ra ghê gớm của Chúa là thiên sứ hủy diệt 185.000 người. Trại quân tan vỡ ngay; vua chạy trốn. San-chê-ríp về tới kinh đô mình bình an, và không bị ngăn trở bởi sự tai hại đã xảy đến cho đạo binh, liền sửa soạn những chiến tranh khác, dầu dường như từ đó cẩn thận tránh xa Pha-lê-tin. Trong năm thứ V San-chê-ríp tiến quân đánh Arménie và Mê-đi, sau đó, từ năm thứ VI đến thứ VIII người khai chiến với Susiana, và Ba-by-lôn. Từ lúc đó, niên sử không có chép nữa. San-chê-ríp cai trị 22 năm, và có Ê-sạt-ha-đôn nối ngôi, năm 680 T.C..
       San-chê-ríp là vua oai nghi nhứt của người A-sy-ri. Dường như San-chê-ríp là người thứ nhứt đóng đô cai trị mãi mãi tại Ni-ni-ve; là nơi người đã sửa sang và trang hoàng bằng những nhà nguy nga. Công việc lớn nhứt của người là lâu đài tráng lệ. Kouyunjik rộng độ 8 mẫu. Về sự chết của San-chê-ríp, không biết gì ngoài lời chép vắn tắt trong Kinh Thánh: "Một ngày kia, người thờ lạy trong chùa Nít-róc, thần của mình thì con trai người là A-tra-mê-léc và Sa-rết-se, người giết bằng gươm đoạn chúng nó trốn trong xứ A-ra-rát" (II Các vua 19:37; Ê-sai 37:38).
       Tiến sĩ Scofield chú thích về San-chê-ríp.
       Ê-sai 32:2.-- Xem bài trước.

Hội Thánh KiềnBái's blog© 2013. Được tạo và lưu trữ bởi Bùi Qúy Đôn. Tài liệu có thể được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau.