Sê-đê-kia. Sedécias (ngay thẳng với Giê-hô-va).

        



      I. Vua cuối cùng của Giu-đa tại Giê-ru-sa-lem, con út của Giô-si-a, bởi vợ là Ha-mu-ta (Giê-rê-mi 1:3; 37:1), và vì đó là anh của Giô-a-cha (II Các vua 24:18; 23:31). Tên người nguyên là Ma-tha-nia (câu 17) song Nê-bu-cát-nết-sa đổi là Sê-đê-kia khi đem cháu trai của người là Giê-hô-gia-kim sang Ba-by-lôn và để lại Sê-đê-kia trên ngôi Giê-ru-sa-lem. Sê-đê-kia mới 10 tuổi khi cha chết, và 21 tuổi khi được cầm quyền một nước nghèo hèn như vậy (597 T.C.). Lịch sử của Sê-đê-kia có chép trong II Các vua 24:17-25:7, với vài chỗ hơi khác nhau trong Giê-rê-mi 39:1-7; 52:1-11, và tóm tắt ngắn trong II Sử ký 36:10; v.v.., cũng ở trong Giê-rê-mi 21:; 24:; 27:; 28:; 29:; 32:; 33:; 34:; 37:; 38:; và Ê-xê-chi-ên 16:11-21. Trong các khúc nầy dường như Sê-đê-kia không phải là người có lòng rất xấu, song thật ra là người có ý chí rất nhu nhược. Nếu Sê-đê-kia có giữ lời chỉ Ðức Chúa Trời mà thề và cứ phục Nê-bu-cát-nết-sa, thì chắc được bình yên, dầu phải phục. Song vì yếu đuối, hay lưỡng lự và phản bội, thì người tự chuộc lấy sự hủy hoại cho xứ và cho chính mình. Vì cớ Chúa nổi giận cùng Giu-đa, thì khiến cho Sê-đê-kia "cứng cổ, rắn lòng, không khứng trở về cùng Ðức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên," dầu Ngài có nhờ Giê-rê-mi tố cáo như trước đã nhờ Môi-se tố cáo Pha-ra-ôn xưa (II Sử ký 36:12,13), song Sê-đê-kia không chịu hạ mình xuống.
       Tùy theo Giê-rê-mi 27: và 28:, sự rất quan hệ trong phần đầu đời Sê-đê-kia trị vì là sự nổi loạn khắp cả xứ Sy-ri chống với ách của người Ba-by-lôn. Giê-ru-sa-lem dường như đứng đầu, và trong năm thứ IV đời Sê-đê-kia trị vì, thấy các sứ giả từ các nước lân cận đến; tức Ty-rơ, Si-đôm, Ê-đôm, và Mô-áp, tại triều để hỏi phải làm cách nào. Song tiên tri Giê-rê-mi gởi các ách về bởi các sứ giả, vậy chỉ bóng sự phản đối với Nê-bu-cát-nết-sa sẽ vô ích. Sau khi Ha-na-nia đã cất ách khỏi cổ Giê-rê-mi thì tháng bảy năm đó, Ha-na-nia chết theo lời Ðức Giê-hô-va đã cậy Giê-rê-mi phán trước. Song chắc Sê-đê-kia trong năm thứ IV đời trị vì đã bí mật mà lập mưu đó; năm đó đã tới Ba-by-lôn để cho Nê-bu-cát-nết-sa khỏi nghi ngờ (Giê-rê-mi 51:59), cũng gởi sứ giả tới Ba-by-lôn nữa (Giê-rê-mi 37:5-11; 34:21; Ê-xê-chi-ên 17:13-20). Sê-đê-kia không chịu nhận lời Chúa bởi Giê-rê-mi, mặc dầu đã có sự phạt của Giê-cô-nia cảnh cáo. Công việc lọan nghịch thứ nhứt tỏ tường được chép là sự giao kết với Ai-cập, ấy tỏ ra xưng mình là kẻ thù của Ba-by-lôn. Lẽ tự nhiên, người Canh-đê tức khắc xâm chiếm Giê-ru-sa-lem. Dầu chỉ nói qua việc nầy, nhưng Kinh Thánh nói chắc chắc trong Giê-rê-mi 37:5-11; 34:21 và Ê-xê-chi-ên 17:15-20. Josèphe kể một cách đầy đủ về niên hiệu xảy ra, tức năm thứ VIII Sê-đê-kia trị vì. Dường như nê-bu-cát-nết-sa được biết lỗi của Sê-đê-kia, hoặc bởi không nộp thuế hoặc bởi cách nào khác, tức thì phái một cơ binh tàn phá xứ Giu-đê. Cả xứ bị tàn phá, chỉ trừ Giê-ru-sa-lem và hai đồn lũy mạnh ở đồng bằng phía Tây La-ki và A-xê-ca còn được vững mà thôi (Giê-rê-mi 34:7).
       Trong khi đó, Pha-ra-ôn Hốp-ra dẫn quân mình đến cứu giúp đồng minh. Khi nghe người đến gần thì quân Canh-đê lập tức thôi vây thành, và tiến đến để gặp Pha-ra-ôn. Trong lúc bị vậy, Sê-đê-kia đã giải phóng những người nam nữ Hê-bơ-rơ khỏi làm tôi mọi đồng bào, song bây giờ những người quí tộc nhơn dịp nầy không chịu mà cầm quyền trên Sê-đê-kia. Vậy, Chúa "rao sự tự do cho các ngươi, tức thả các ngươi ra cho gươm, dao, ôn dịch, đói kém, v.v.." (34:17 so Thi Thiên 119:45; Giăng 8:36; II Cô-rinh-tô 3:17). Sau vua Sê-đê-kia sai Giê-hu-can đến cùng Giê-rê-mi: "Xin vì chúng tôi cầu Giê-hô-va Ðức Chúa Trời chúng ta" (37:3). Giê-rê-mi nói tiên tri rằng những người Canh-đê sẽ trở lại, chiếm lấy thành và đốt đi, và thử trốn đi, song bị bắt bỏ tù. Sê-đê-kia sai hỏi kín "Ðức Giê-hô-va có phán lời gì chăng" Giê-rê-mi nói tiên tri Sê-đê-kia sẽ bị nộp trong tay vua Ba-by-lôn. Thấy Giê-rê-mi trung tín như thế, Sê-đê-kia chịu cảm động, truyền giữ tiên tri tri trong nơi hành lang lính canh, và bảo mỗi ngày phải nuôi cho đến khi trong thành hết bánh (Châm Ngôn 28:23; Thi Thiên 37:19). Khi các quan tướng không chịu, vì yếu đuối thì Sê-đê-kia bắt Giê-rê-mi bỏ tù lần nữa.
       Không thấy chép cơ binh Ba-by-lôn vắng khỏi Giê-ru-sa-lem bao lâu, chỉ biết rằng ngày 10 tháng 10 năm thứ IX đời Sê-đê-kia, người Canh-đê lại ở trước tường thành Giê-ru-sa-lem lần nữa (Giê-rê-mi 52:4). Nay, Ê-bết-Mê-lết vì Giê-rê-mi cầu xin vua Sê-đê-kia, thì vua sai giải cứu Giê-rê-mi, và hỏi ý kiến lần nữa. Giê-rê-mi tâu vua rằng nếu ra hàng đầu các quan trưởng của vua Ba-by-lôn thì sẽ được sống với cả nhà và thành không bị đốt bằng lửa (38:17). Song Sê-đê-kia sợ không vâng lời, nên Giê-rê-mi nói bởi đó thành sẽ bị thiêu đốt và chính vua bị sỉ nhục. Sê-đê-kia sợ hãi đến nỗi bảo Giê-rê-mi đừng cho ai biết mọi lời đó vì không muốn các quan tướng mình biết.
       Từ đó trở đi, cuộc vây thành lần lần tấn tới, song chắc chắc, cho đến khi thành công. Ðang khi vua lưỡng lự, thì sự cuối cùng đến một cách lanh chóng. Thành thật đã bị ép đến bước cuối cùng. Bánh đã ăn dần hết (Giê-rê-mi 38:9), trong cơn đói kém, các người mẹ bắt con mình làm thịt nấu và ăn (Ca Thương 4:5,8,10) còn da của các quan tướng thì dinh vào xương và khô héo đi. Cuối cùng sau mười sáu tháng khủng khiếp, tai nạn xảy đến. Ấy là ngày chín tháng tư trong năm thứ XI Sê-đê-kia trị vì độ giữa tháng Juillet. Josèphe cẩn thận chép rằng người Canh-đê đã phá tường thành kiên cố và vững chắc, mở một đường vào thành. Mặt trăng mới lên chín ngày, đã lặn xuống phía dưới đồi, và ở mé Tây trũng Giê-ru-sa-lem, hạ rất thấp để chiếu sáng trong các ngõ hẻm tối tăm, tại đó các người trong thành đã yên nghỉ sớm, tại đó có ít cửa sổ mở để ánh trăng lọt vào trong nhà. Những người khốn nạn trong đạo binh còn sống sót, nửa đêm từ giã thành trong sự tối tăm, đạo binh Canh-đê vào thành bởi một đầu, thì vua và các cung phi chạy đối bởi một cửa khác đối ngang. Họ đi đường xuống sông Giô-đanh. Trên đường vua gặp mấy người Do-thái trước đã bỏ Giê-ru-sa-lem mà hàng người Canh-đê; họ nhận biết vua, liền báo tin. Vừa lúc rạng đông thì người Canh-đê đuổi theo, bọn vua đi đến gần thành Giê-ri-cô thì bị bắt về cho nê-bu-cát-nết-sa bấy giờ ở tại Ríp-la, thượng lưu trũng Li-ban. Nê-bu-cát-nết-sa theo sự gian ác đặc biệt của thời bấy giờ, truyền cho các con Sê-đê-kia bị giết trước mặt người, và sau Sê-đê-kia cũng bị móc mắt, ấy vậy để làm ứng nghiệm lời tiên tri "mắt nhìn mắt" (Giê-rê-mi 32:4; Ê-xê-chi-ên 12:13) "nhưng người sẽ không thấy đất ấy, dầu chết tại đó." Sau vua cũng phải đeo xiềng đồng, và một hồi sau bị dẫn qua Ba-by-lôn và chết tại đó.
       II. Con trai của Kê-na-na, một tiên tri trong triều A-háp, đứng đầu hay làm lãnh tụ trường tiên tri. Chỉ chép một lần như người phát ngôn, khi các tiên tri được A-háp hỏi về kết quả việc dự tính đi đánh Ra-mốt Ga-la-át (I Các vua 22:; II Sử ký 18:). Sê-đê-kia sửa sọan đến yết kiến vua với một đôi sừng sắt, theo tục hình bóng của các tiên tri (so Giê-rê-mi 13:; 19:), sừng của con trâu, được nhận làm biểu hiện của Ép-ra-im (Phục truyền luật lệ ký 33:17). Với những sừng đó, người hội kiến trước khi Mi-chê đến, người mô tả cách A-háp sẽ đuổi dân Sy-ri trước mặt mình. Khi Mi-chê đến và tuyên bố lời tiên tri mình thì Sê-đê-kia xông đến trước, vả mặt Mi-chê, tiếp theo có lời nhạo báng. Vì đó người bị Mi-chê ngăm đe, dầu lời hơi khó hiểu song chỉ về sự nguy hiểm riêng xảy đến cho Sê-đê-kia. Josèphe lại kể rằng sau khi Mi-chê đã nói, Sê-đê-kia lại đến và tố cáo là giả dối, vì cớ lời Mi-chê trái với lời nói trước của tiên tri Ê-li rằng máu A-háp sẽ bị chó trong đồng Na-bốt tại Gít-rê-ên liếm; một chứng cớ sau nữa, vì muốn tỏ ra Mi-chê là người lừa dối, thì Sê-đê-kia đánh người và thử thách Mi-chê làm điều Y-đô đã làm cho Giê-rô-bô-am tức khô héo tay. Về vấn đề Sê-đê-kia và những kẻ theo người là tiên tri của Ðức Chúa Trời hay của tà thần nào, thì không có gì đáng ngờ nữa.
       III. Con của Ma-a-sê-gia, tiên tri giả dối trong Ba-by-lôn (Giê-rê-mi 29:21,22). Người bị tố cáo trong thơ của Giê-rê-mi vì đã cùng với A-háp, con trai của Cô-la-gia, cảnh cáo dân sự bằng những hy vọng giả dối, và vì cách ăn ở ngọai đạo. Tên những người nầy trở nên một tục ngữ, và số phận ghê gớm của họ thành một lời cảnh cáo.
       IV. Con của Ha-na-nia, một quan trưởng của Giu-đa trong thời Giê-rê-mi (Giê-rê-mi 36:12).
       V. Con của Giê-hô-gia-kim (I Sử ký 3:16).
       VI. Một trong các thầy tế lễ có đóng dấu vào giao ước (Nê-hê-mi 10:1).

Hội Thánh KiềnBái's blog© 2013. Được tạo và lưu trữ bởi Bùi Qúy Đôn. Tài liệu có thể được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau.