Từ “Zèlos” của Hy văn được dịch là “Sự
sốt sắng”. Tân ước có dùng đến 16 lần. Động từ là Zèlos. Sự cảm xúc nầy như sự
cảm xúc khi một người giận (PhuDnl
29:19)
như lửa bốc cháy (SoXp 1:18, EsIs 26:11).
Từ “sốt sắng” của Gin’ah hay Zèlos có ý nghĩa vừa tốt vừa xấu.
Tốt là nói lên sự sốt sắng, lòng hăm hở (Thi Tv 69:9, IICo 2Cr 7:7), nhưng xấu là khi bày tỏ ý nghĩa; ganh ghét, ganh tị, ghen tương (Dan Ds 5:14, Cong Cv 5:17). Điều nầy cũng tuỳ thuộc theo mục đích nữa. Ví dụ ở ICo1Cr 11:2 Phao-lô nói: “Vì đối với anh em tôi nổi ghen với cơn ghen của Đức Chúa Trời, vì tôi đã gả cho anh em cho một người và trình diện anh em cho Krit như một trinh nữ tinh khiết”. Bản cũ dịch là sốt sắng.
Cựu ước có nói đến sự ghen tương của Đức Chúa Trời hay là Đức Chúa Trời ghen tương. Cựu ước dùng từ “Ganna” Hy-bá-lai ngữ ở XuXh 20:5, PhuDnl 5:9, XuXh 34:14, PhuDnl 4:24, 6:15. Ở Gios Gs 24:19, NaNk 1:2 thì dùng “Gannô”. Như vậy họ nhân cách hoá Đức Chúa Trời, kể Đức Chúa Trời như Chồng và I-xơ-ra-ên như Vợ. Chồng ghen tương với người Vợ. Nhưng sự ghen tương của Đức Chúa Trời phát xuất từ lòng thương yêu thánh khiết của Ngài. Ngài ghen tương vì muốn bảo hộ, che chở, giúp đỡ, cứu trợ; nhưng Ngài cũng như một đám lửa hừng hay thiêu đốt để trừng trị những kẻ theo hình tượng và ma loài (Thi Tv 78:58). Thánh Kinh luôn luôn nhấn mạnh đến sự ghen tương của một Đức Chúa Trời. Ngài ghen tương vì Ngài thánh khiết thương yêu. Thánh Kinh cũng có nói đến sự ghen tương của Chúa các Cơ binh. Ngài ghen tương với dân sự Ngài đến nỗi Ngài nổi giận phừng, vì họ lìa bỏ Ngài chạy theo hình tượng, tà thần (PhuDnl 6:15, 29:19, Exe Ed 5:16,38, 42:23,25). Tân ước cũng đề cập đến sự sốt sắng thánh của Đức Chúa Trời, Con độc sanh Ngài là Giê-xu; các tôi con Chúa cũng được truyền đạt cho sự sốt sắng thánh ấy, đúng vào mục đích Ngài, vì danh Ngài và vì vương quốc Ngài (GiGa 2:17, IICo 2Cr 7:11, 11:2). Sự sốt sắng của Gia-vê được truyền đạt cho người Chúa tuyển chọn. Ví dụ như Phi-nê-a “có sự ghen tương (sốt sắng) như Ta” (Dan Ds 25:11). Ê-li cảm xúc mình nóng nảy như lửa (IVua 1V 19:14), tác giả Thi thiên nói: “Sự sốt sắng Nhà Ngài nuốt lấy tôi” (Thi Tv 69:10, 119:139).
Trong sách Măc-ca-bê (Thứ kinh) có chép chuyện Ma-la-thia vì Nhà Chúa nên khi thấy một người cúng lạy hình tượng thì lòng nóng nảy sốt sắng bùng lên.
Cơ-đốc nhân của Chúa có lòng sốt sắng nóng nảy vì Chúa, vì Nhà Chúa và vì công việc Chúa.
Sự sốt sắng mù quáng khác hẵn sự nóng cháy của Thánh Linh. Sau-lơ, Tạt-sơ sốt sắng vì luật pháp, quá khích mù quáng nên giết người, bắt bớ Hội Thánh vô cớ. Chúa Giê-xu sốt sắng vì Nhà Chúa nhưng không quá khích như nhóm Zealot (Giê-lốt) bạo hành (Mat Mt 22:15-21). Dầu Xi-môn là một đảng viên đảng Giê-lốt, nhưng Chúa đã quở trách ngăn cấm cũng như “Các con trai sấm sét” (Mac Mc 3:17,18, LuLc 9:54). Chúa sốt sắng cho đến chết nhưng không dùng binh khí chống trả (Mat Mt 25:51,55).
Cơ-đốc nhân sốt sắng được biểu hiệu qua nhiều cách (IICo 2Cr 9:2), vì sự cứu rỗi Chúa ban cho dấy lên trong con người Tin Lành một lòng sốt sắng về điều thiện (Tit Tt 2:14, IPhi 1Pr 3:13).
Từ “sốt sắng” của Gin’ah hay Zèlos có ý nghĩa vừa tốt vừa xấu.
Tốt là nói lên sự sốt sắng, lòng hăm hở (Thi Tv 69:9, IICo 2Cr 7:7), nhưng xấu là khi bày tỏ ý nghĩa; ganh ghét, ganh tị, ghen tương (Dan Ds 5:14, Cong Cv 5:17). Điều nầy cũng tuỳ thuộc theo mục đích nữa. Ví dụ ở ICo1Cr 11:2 Phao-lô nói: “Vì đối với anh em tôi nổi ghen với cơn ghen của Đức Chúa Trời, vì tôi đã gả cho anh em cho một người và trình diện anh em cho Krit như một trinh nữ tinh khiết”. Bản cũ dịch là sốt sắng.
Cựu ước có nói đến sự ghen tương của Đức Chúa Trời hay là Đức Chúa Trời ghen tương. Cựu ước dùng từ “Ganna” Hy-bá-lai ngữ ở XuXh 20:5, PhuDnl 5:9, XuXh 34:14, PhuDnl 4:24, 6:15. Ở Gios Gs 24:19, NaNk 1:2 thì dùng “Gannô”. Như vậy họ nhân cách hoá Đức Chúa Trời, kể Đức Chúa Trời như Chồng và I-xơ-ra-ên như Vợ. Chồng ghen tương với người Vợ. Nhưng sự ghen tương của Đức Chúa Trời phát xuất từ lòng thương yêu thánh khiết của Ngài. Ngài ghen tương vì muốn bảo hộ, che chở, giúp đỡ, cứu trợ; nhưng Ngài cũng như một đám lửa hừng hay thiêu đốt để trừng trị những kẻ theo hình tượng và ma loài (Thi Tv 78:58). Thánh Kinh luôn luôn nhấn mạnh đến sự ghen tương của một Đức Chúa Trời. Ngài ghen tương vì Ngài thánh khiết thương yêu. Thánh Kinh cũng có nói đến sự ghen tương của Chúa các Cơ binh. Ngài ghen tương với dân sự Ngài đến nỗi Ngài nổi giận phừng, vì họ lìa bỏ Ngài chạy theo hình tượng, tà thần (PhuDnl 6:15, 29:19, Exe Ed 5:16,38, 42:23,25). Tân ước cũng đề cập đến sự sốt sắng thánh của Đức Chúa Trời, Con độc sanh Ngài là Giê-xu; các tôi con Chúa cũng được truyền đạt cho sự sốt sắng thánh ấy, đúng vào mục đích Ngài, vì danh Ngài và vì vương quốc Ngài (GiGa 2:17, IICo 2Cr 7:11, 11:2). Sự sốt sắng của Gia-vê được truyền đạt cho người Chúa tuyển chọn. Ví dụ như Phi-nê-a “có sự ghen tương (sốt sắng) như Ta” (Dan Ds 25:11). Ê-li cảm xúc mình nóng nảy như lửa (IVua 1V 19:14), tác giả Thi thiên nói: “Sự sốt sắng Nhà Ngài nuốt lấy tôi” (Thi Tv 69:10, 119:139).
Trong sách Măc-ca-bê (Thứ kinh) có chép chuyện Ma-la-thia vì Nhà Chúa nên khi thấy một người cúng lạy hình tượng thì lòng nóng nảy sốt sắng bùng lên.
Cơ-đốc nhân của Chúa có lòng sốt sắng nóng nảy vì Chúa, vì Nhà Chúa và vì công việc Chúa.
Sự sốt sắng mù quáng khác hẵn sự nóng cháy của Thánh Linh. Sau-lơ, Tạt-sơ sốt sắng vì luật pháp, quá khích mù quáng nên giết người, bắt bớ Hội Thánh vô cớ. Chúa Giê-xu sốt sắng vì Nhà Chúa nhưng không quá khích như nhóm Zealot (Giê-lốt) bạo hành (Mat Mt 22:15-21). Dầu Xi-môn là một đảng viên đảng Giê-lốt, nhưng Chúa đã quở trách ngăn cấm cũng như “Các con trai sấm sét” (Mac Mc 3:17,18, LuLc 9:54). Chúa sốt sắng cho đến chết nhưng không dùng binh khí chống trả (Mat Mt 25:51,55).
Cơ-đốc nhân sốt sắng được biểu hiệu qua nhiều cách (IICo 2Cr 9:2), vì sự cứu rỗi Chúa ban cho dấy lên trong con người Tin Lành một lòng sốt sắng về điều thiện (Tit Tt 2:14, IPhi 1Pr 3:13).